ပလတ္စတစ္ ဆုိတာ အားလုံးတူတူပဲေလ။ မွား၏။ 

ပလတ္စတစ္ကုိ ၇ မ်ိဳးခြဲျခားထားတာပါ။ ဒါကုိ SPI code လုိ႔ေခၚျပီး ထုတ္လုပ္တဲ့ ပစၥည္း ေအာက္ေျခေတြမွာ တံဆိပ္ႏွိပ္ေပးထားပါတယ္။ ျပန္လည္သန္႔စင္ထုတ္လုပ္တဲ့အခါ လုိအပ္တဲ့ ဓါတုေဗဒ ေဆးေတြကုိ မွန္မွန္ကန္ကန္သုံးစြဲႏုိင္ဖုိ႔ရည္ရြယ္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

၁။     PETE

၂။     HDPE

၃။     V

၄။     LDPE

၅။     PP

၆။     PS

၇။     OTHER

PETE သုိ႔ PET  ေပၚလီရပ္သလင္း တယ္ရာဖာလိပ္ (polyethylene terephthalate )

ဒီအမ်ိဳးအစားနဲ႔ ထုတ္လုပ္ရင္ အစားအစာသိမ္းဆည္းတဲ့ ဗူးေတြ အမ်ားစုျဖစ္တတ္ျပီး အမ်ားစု ျပန္လည္သန္႔စင္သုံးစြဲႏုိင္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ အန႔ံဆုိးေတြ စုပ္ယူဖုိ႔လည္း အသုံးခ်ႏုိင္ပါတယ္။ ေဆာင္း၀တ္ အ၀တ္အစားေတြမွာလည္း ထည့္သြင္းအသုံးခ်ၾကသလုိ အဓိကအားျဖင့္ ေဆးပစၥည္းထည့္ဗူး၊ ၾကိဳး၊ ဘီး စတာေတြမွာလည္း အသုံးခ်ႏုိင္ပါတယ္။

HDPE သုိ႔ PEHD ဟုိဒ္ဒန္စတီ ပုိလီရပ္သလင္း (High Density Polyethylene )

နံပါတ္ ၂ ကုဒ္ ရ အမ်ိဳးအစားျဖစ္တဲ့ HDPE နဲ႔ ထုတ္လုပ္တဲ့ ပလတ္စတစ္ အမ်ိဳးအစားဟာ လုံျခဳံစိတ္ခ်ရမႈရွိျပီး အစားအစာထဲကုိ ဓါတုဗဒ အဆိပ္ေတြ စိမ့္၀င္မႈ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အစားအစာ အတြက္ သုံးစြဲျခင္း မရွိတဲ့ HDPE ပလတ္စတစ္ကုိ အစားအစာထုတ္ပုိးမႈအတြက္ ျပန္လည္အသုံးခ်ျခင္းမ်ိဳး မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ပုံမွန္အားျဖင့္ ျပန္လည္ သန္႔စင္သုံးစြဲႏုိင္ပါတယ္။ ႏုိ႔ဘူး၊ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္၊ အစြန္းခြ်တ္ ေဆးရည္၊ ဆပ္ျပာဗူး စတာေတြမွာ သုံးေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီ ပလတ္စတစ္ အမ်ိဳးအစားကုိေတာ့ အိမ္မွာပဲ အပူေပးျပဳျပင္ျပီး ပလတ္စတစ္ သစ္သား၊ အရုပ္ စတာေတြ အျဖစ္ ျပန္လည္ အသုံးခ်ႏုိင္ပါတယ္။

PVC ေပၚလီဗုိင္းနယ္ ကလုိရုိက္(ဒ)(polyvinyl chloride)

နံပါတ္ ၃ ကုဒ္ ျဖစ္တဲ့ PVC ကုိ လူသိမ်ားပါတယ္။ ပုံမွန္ ျပန္လည္ အသုံးခ်ဖုိ႔ ခက္ခဲျပီး နည္းပညာ၊ ဓါတုေဗဒ ေဆး အကူအညီ သုံးရပါတယ္။ အစားအစာ ထည့္သြင္းဖုိ႔ အသုံးခ်လုိ႔မရပဲ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အသုံးအမ်ားဆုံး အျဖစ္ ေရပုိက္၊ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းသုံး ပုိက္မ်ားအျဖစ္သုံးၾကပါတယ္။

LDPE လုိးဒန္စတီ ပုိလီရပ္သလင္း (Low Density Polyethylene)

နံပါတ္ ၄ ျဖစ္တဲ့ LDPE ကေတာ့ ပုံမွန္အားျဖင့္ ျပန္လည္ အသုံးခ်ဖုိ႔ခက္ခဲပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားမွာေတာ့ ျပန္လည္ျပဳျပင္အသုံးခ်ၾကပါတယ္။ အသုံးခ်တဲ့အခါ ဓါတုေဗဒ အဆိပ္အေတာက္ေတြကုိ ထိေတြ႕တဲ့ ပစၥည္းေတြထဲသုိ႔ ပုိ႔လႊတ္တတ္တာကုိ သတိထားရပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သုံးစြဲေနတဲ့ ပလတ္စတစ္ အမ်ားစု ကုိ အစားအေသာက္ ထည့္တာ အႏၱရာယ္ အလြန္မ်ားပါတယ္။ အဓိက အားျဖင့္ ပရိေဘာဂမ်ား၊ အမိႈက္ပုံး စတာေတြမွာ အသုံးခ်ၾကပါတယ္။

PP ေပၚလီ ပရုိပိုလင္း (Polypropylene)

ကုဒ္ နံပါတ္ ၅ ျဖစ္တဲ့ ေပၚလီ ပရုိပုိလင္းကေတာ့ ျပန္လည္ အသုံးျပဳလုိ႔ရေပမယ့္ PETE နဲ႔ HDPE လုိ လြယ္လြယ္နဲ႔ေတာ့ မရပါဘူး။ ခံႏုိင္ရည္ျမင့္ျပီး အပူရွိန္ကုိခံႏုိင္ပါတယ္။ အပူ အေအး ခြက္၊ ဒိန္ခ်ဥ္ဘူး၊ ေဆးဘူး စသည္ျဖင့္ အသုံးျပဳေလ့ရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ ဘူး အဖုံးေတြ မွာလည္း အသုံးျပဳၾကပါတယ္။ ေပၚလီ ပရုိပုိလင္း ကုိ ျပဳျပင္ျပီး ဘက္ထရီ ၾကိဳး၊ အမႈိက္လည္း တံျမက္စည္း စသည္ျဖင့္ ျပန္လည္ အသုံးခ်ႏုိင္ပါတယ္။

PS ပုိလီ စတုိင္ရင္း (Polystyrene)

ပုိလီ စတုိင္ရင္း ကုိေတာ့ စတုိင္ရုိဖုန္း လုိ႔ လူသိမ်ားပါတယ္။ ကုဒ္ နံပါတ္ ၅ ျဖစ္ျပီးေတာ့ ျပန္လည္သန္႔စင္ အသုံးျပဳဖုိ႔ ခက္ခဲပါတယ္။ တစ္ခါသုံး ေကာ္ဖီခြက္၊ အစားအေသာက္ထည့္ ဗူး၊ ပါကင္ထုပ္ရန္ ပစၥည္း စတဲ့ ေနရာေတြမွာ အသုံးျပဳပါတယ္။ ျပန္လည္ျပဳျပင္ျပီးတဲ့အခါ အပူခံပစၥည္း၊ ကားလုိင္စင္ျပား အခြံ၊ ေပတံ စသည့္ျဖင့္ အသုံးခ်ႏုိင္ပါတယ္။

အမ်ိဳးအစား အစုံ

နံပါတ္ ၇ ကေတာ့ အျခား အမ်ိဳးအစား ၆ ခုထဲမွာ မ၀င္တဲ့ ပလတ္စတစ္ အမ်ိဳးအားလုံးကုိ စုျပီး သတ္မွတ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ပုိလီ ကာဗြန္နိတ္ (Polycarbonate)၊ ပုိလီလက္တုိက္ဒ္ (Polylactide) တုိ႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီအမ်ိဳးအစားေတြက ျပန္လည္ သန္႔စင္ အသုံးျပဳဖုိ႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ပုိလီ ကာဗြန္နိတ္ ကုိ ေရေလွာင္ကန္၊ CD ျပား၊ စတာေတြမွာ အသုံးျပဳပါတယ္။ ဒီ အမ်ိဳးအစားထဲမွ ျပန္လည္ သန္႔စင္ အသုံးျပဳတဲ့အခါ ပလတ္စတစ္ သစ္သား အေနနဲ႔ သုံးႏုိင္ပါတယ္။

 Jill Tooley ရဲ႕ ေဆာင္းပါးတုိ ကုိ ဘာသာျပန္ထားပါတယ္။